Małe działania powielane przez tysiące osób mogą zmienić świat.

Wracam po blisko półtorej roku braku wpisów na blogu.  Jednak mimo braku wpisów, był to dla mnie osobicie bardzo intensywtny okres – czas nowych wyzwań i inspiracji. Częścią z nich będę się chciała z Wami podzielić w najbliższym czasie.

GREENSIGN – ZIELONY ZNAK - nowe zielone znaki.

Dotychczasowo moje wpisy koncentrowały sie na tym, jak my możemy korzystać z przyrody nie szkodząc jej, a osiągając korzyści dla naszego zdrowia i życia.

Myślę, że nadszedł czas aby spojrzeć trochę szerzej na otaczający swiat i przedefiniować to spojrzenie.

W najbliższym czasie, będę chciała skoncentrować się na wpisach, o tym jak my możemy pomóc dzikiej przyrodzie i poprzez nie, zainspirować Was do nowych działań. Działań mających na celu wspieranie w swoim najbliższym otoczeniu bioróżnorodności. Może brzmi to trochę enigmatycznie, jednak myślę, że z każdym kolejnym wpisem (będącym także inspiracją do działania) wkręcisz się w to coraz bardziej – tak zresztą było ze mną.

CZYM JEST RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA (BIORÓŻNORODNOŚĆ)?

Od gorących, smaganych wiatrem wydm, przez bujne łąki i zielone lasy do głębi jezior i mórz – Ziemia jest niezwykłym przykładem różnorodnych krajobrazów, zasobów, gatunków i struktur. Lądy, powietrze i morza naszej planety są domem zarówno dla najmniejszych owadów jak i największych ssaków. Wszystkie te organizmy tworzą wspaniały system wzajemnych powiązań i współzależnych sił. Różnorodność biologiczna występująca dziś na Ziemi została stworzona przez ponad cztery miliardy lat ewolucji życia i składają się na nią miliony gatunków. Zapewne najistotniejszą cechą różnorodności biologicznej jest to, że wszystkie jej elementy są ze sobą powiązane. Jednak słowo „bioróżnorodność” jest stosunkowo nowym terminem i uważa się, że zostało użyte najpierw w 1985 roku jako skrót terminu „różnorodność biologiczna”.

Różnorodność biologiczna to zróżnicowanie form życia na Ziemi, które obejmuje wszystkie organizmy żywe, zróżnicowanie genetyczne między nimi oraz złożone z nich zbiorowiska.

Wyróżnia się trzy poziomy bioróżnorodności – genetyczną, gatunkową oraz różnorodność ekosystemów.

1. Różnorodność genetyczna – różnorodność genetyczna sprawia, że każdy osobnik jest wyjątkowy. Geny stanowią jednostki dziedziczności i występują we wszystkich komórkach. Zawierają one specjalne kody – instrukcje, które określają zróżnicowanie cech dla poszczególnych osobników. Tak więc w rzeczywistości, żadne dwie żywe istoty w przyrodzie nie są dokładnie takie same. Różnorodność genetyczna występuje zarówno w obrębie różnych gatunków, a także w ramach odmian danego gatunku. Porównajmy na przykład geny kodujące szyje dwóch różnych gatunków ssaków: żyraf i ludzi. Nawet jeśli oba gatunki mają taką samą liczbę kręgów szyjnych (siedem), długość szyi tych dwóch gatunków jest bardzo różna – około 2,4 metra dla żyraf i 13 centymetrów dla ludzi. Dzieje się tak dlatego, że geny żyrafy „nakazują” każdemu kręgowi dorastać do 25 centymetrów długości, podczas gdy geny ludzkie określają, że każdy z kręgów powinien mieć wysokości nie większą niż dwa centymetry.

2. Różnorodność gatunkowa – Ziemia jest miejscem gdzie żyją miliony zwierząt, roślin, grzybów i mikroorganizmów, z których wiele nie zostało jeszcze zidentyfikowanych. Różne ich formy nazywane są „gatunkami”. Gatunek to zespół organizmów o podobnej budowie, wspólnym pochodzeniu, mogących się swobodnie krzyżować, dając płodne potomstwo. Różnorodność gatunkowa jest najbardziej rozpoznawalnym rodzajem różnorodności biologicznej.

3. Różnorodność ekosystemów - w ten sam sposób, w jaki ludzie żyją w społecznościach, tak również rośliny, zwierzęta, grzyby, czy mikroorganizmy grupują się w określone zbiorowiska. Miejsca, w których zespoły roślin i zwierząt występują razem w określonych warunkach środowiskowych, dzieląc się przestrzenią, stanowi ekosystem. Na Ziemi istnieje szereg rodzajów ekosystemów. Ekosystemy mogą być niewielkie jak kałuże lub rozległe jak pustynie, lasy, torfowiska, góry, oceany, jeziora czy rzeki.

CO KAŻDY Z NAS MOŻE ZROBIĆ, BY CHRONIĆ RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNĄ?

Codziennie mamy do czynienia z wyborami. Każdy z nas decyduje, co jeść, w co się ubrać, jak dostać się do szkoły/pracy i nie tylko. Nasze wybory mają bezpośredni lub pośredni wpływ na wykorzystanie zasobów, a tym samym na wpływ na różnorodność życia na Ziemi. Czasami jest to wpływ pozytywny, na przykład wtedy, gdy decydujemy się na oszczędne korzystanie z zasobów np. poprzez wykorzystanie roweru w celu dotarcia do szkoły czy też ochronę tych zasobów, poprzez włącznie się działania ochrony czynnej np. poprzez wolontariat. Jednak często wiele naszych działań ma negatywne skutki dla różnorodności biologicznej.

Każda istota żyjąca roślina, zwierzę lub grzyb potrzebuje przestrzeni do życia. Potrzebuje obszaru, w którym może żyć zgodnie z własnymi potrzebami. Obszar ten zwany jest jego siedliskiem. Przestrzeń życiowa ludzi obejmuje dom, sklepy w których robisz zakupy, parki w których wypoczywasz i pracę lub szkołę, do której uczęszczasz. Twoją przestrzeń życiową stanowi cała wioska lub miasto, w którym mieszkasz. Siedlisko np. korników jest znacznie mniejsze. Jest ono ograniczone do niewielkiego miejsca pod korą drzewa. Siedlisko bociana jest natomiast znacznie większe: latem są nim wilgotne łąki w Polsce, a zimą afrykańska sawanna. Poprzez swoje wybory możesz sprawić, że Twoja przestrzeń życiowa będzie przyjazna również dla innych organizmów żywych. Możesz na swoim terenie przeciwdziałać czynnikom, które przyczyniają się do wymierania gatunków:

• przystosować ogród, trawnik czy balkon jako miejsce przyjazne zwierzętom, dzięki temu będziesz miał swój wkład w przeciwdziałaniu utraty siedlisk;
• wykorzystywać w swoim otoczeniu rośliny rodzime – pochodzące z danego regionu.
• ograniczać zanieczyszczenia poprzez wykorzystywanie materiałów wielorazowego użytku,
• ograniczyć marnotrawstwo żywności, zmienić swoja dietę, kompostować odpadki.

Większość ludzi nie stara się aktywnie szkodzić przyrodzie, jednak często trudno jest dostrzec związek między tym, co robimy każdego dnia, a konsekwencjami dla przyrody. Za pomocą kilku prostych zmian MOŻEMY, jako jednostki, zmniejszyć skutki naszego negatywnego oddziaływania na środowisko. Małe kroki zastosowane przez wielu z nas mogą przyczynić się do wielkiej zmiany dla przyrody.

Ryc. 2. Im bardziej zróżnicowany krajobraz, tym większa różnorodność gatunkowa obszaru.

Z przedstawionej powyżej ryciny wynika, że jeżeli wspólnie zadbamy o zwiększenie różnorodności w naszym krajobrazie poprzez wprowadzenie do swojego otoczenia elementów, które go urozmaicają to przyczynimy się do zwiększenia różnorodności biologicznej.

Zatem zróbmy to razem!