Jak przechowywać zioła, by zachowały swoje właściwości lecznicze?
Zioła zostały zebrane w odpowiednim czasie i starannie wysuszone. Co dalej? To jeszcze nie koniec! Ostatni, ale równie istotny etap to właściwe przechowywanie. Nawet najlepiej wysuszone zioła mogą stracić swoje właściwości, jeśli zostaną źle przechowane. Dlatego właśnie warto wiedzieć, jak to zrobić dobrze.
Dlaczego sposób przechowywania jest tak ważny?
Zioła są bardzo wrażliwe na wilgoć, światło, wysoką temperaturę i… zapachy innych roślin. Nawet jeśli dobrze je wysuszysz, ale przechowasz w złych warunkach, mogą:
- spleśnieć,
- utracić aromat i kolor,
- zjełczeć lub zbutwieć,
- a przede wszystkim – stracić właściwości lecznicze.
Dlatego, aby zioła służyły Ci przez wiele miesięcy, a nawet całą zimę, przechowuj je tak, jak robiły to pokolenia zielarzy przed nami – z rozwagą i szacunkiem.
W co pakować zioła?
Worki płócienne
Najlepsze do korzeni, liści i ziela. Przepuszczają powietrze, chronią przed wilgocią. Ważne jednak, by zawiesić je w suchym, przewiewnym miejscu.
Torebki papierowe (lub pergaminowe)
Idealne do delikatnych kwiatów i ziół aromatycznych, takich jak rumianek, lipa czy róża. Chronią przed światłem i nadmiernym ulatnianiem się olejków eterycznych. Unikaj plastikowych opakowań – zatrzymują wilgoć i powodują gnicie.
Puszki blaszane lub drewniane
Szczelne, ale nie hermetyczne. Chronią przed światłem, zapachami innych ziół i insektami. Świetne do ziołowych mieszanek lub ziół o intensywnym zapachu.
Gdzie przechowywać zioła?
Miejsce przechowywania ma ogromne znaczenie. Oto, czego należy unikać i o co zadbać:
- Sucho i przewiewnie – wilgoć to największy wróg ziół.
Ciemno – światło przyspiesza rozpad związków aktywnych.
Chłodno – zbyt wysoka temperatura może wywołać fermentację.
Czysto – bez kurzu, owadów i obcych zapachów.
Dodatkowo, jeśli przechowujesz kilka gatunków ziół, pamiętaj:
❌ Nigdy nie mieszaj ich w jednym pojemniku,
❌ Trzymaj z dala od intensywnie pachnących ziół, takich jak kozłek lekarski – inne rośliny łatwo chłoną jego zapach.
Jak poznać, że zioła są dobrze przechowywane?
Dobrze przechowywane zioła:
- nadal pachną – nie mają zapachu stęchlizny czy kurzu,
- zachowują naturalny kolor (lekko jaśniejszy niż świeże, ale nie brunatny),
- są suche i sypkie – nie zbrylają się, nie „ciągną” wilgoci z powietrza,
- nie mają plam, pajęczynek, śladów owadów ani pleśni.
Jak długo można przechowywać zioła?
Generalnie zioła zachowują swoją wartość leczniczą przez:
- 6–12 miesięcy – kwiaty i liście (np. rumianek, mięta),
- do 2 lat – korzenie i kora (np. lukrecja, dąb, żywokost).
Po tym czasie, nawet jeśli wyglądają dobrze, tracą część swoich właściwości. Dlatego zaleca się zbierać nowe zapasy co sezon i nie magazynować ich zbyt długo.
❗ Najczęstsze błędy przy przechowywaniu ziół
❌ Przechowywanie w słońcu – zioła blakną i tracą moc.
❌ Zbyt wilgotne pomieszczenie – zioła pleśnieją.
❌ Zamknięcie w plastikowych woreczkach – brak cyrkulacji powietrza.
❌ Trzymanie różnych ziół razem – mieszają się zapachy i właściwości.
❌ Niewłaściwe etykietowanie – łatwo pomylić lub zapomnieć daty zbioru.
️ Wskazówka: zawsze opisuj pojemniki!
Na każdym opakowaniu zapisz:
- nazwa zioła (łacińska i polska),
- część rośliny (np. liść, korzeń, ziele),
- data zbioru.
Dzięki temu unikniesz pomyłek i łatwo ocenisz świeżość swoich zapasów.
Podsumowanie – przechowywanie ziół krok po kroku
- Zbierz i wysusz zioła dokładnie – nie zostaw wilgoci!
- Dobierz odpowiednie opakowanie – papier, płótno, puszka.
- Trzymaj z dala od wilgoci, światła i intensywnych zapachów.
- Opisuj i rotuj zapasy – najlepiej użyj ziół w ciągu roku.
I to już ostatni krok z tej serii! Dzięki tym trzem wpisom wiesz już, kiedy zbierać, jak suszyć i jak przechowywać rośliny lecznicze, by naprawdę Ci służyły. Zapoznaj się z kalendarzem zbioru.