Muchomor czerwony – trujący mit czy lekarstwo znane od wieków?
Przez lata traktowany wyłącznie jako trujący i niebezpieczny. Symbol bajek, ostrzeżeń i strachu. A jednak muchomor czerwony (Amanita muscaria) coraz częściej wraca na usta zielarzy, badaczy i entuzjastów medycyny ludowej. Czy faktycznie może pomóc na bóle stawów, napięcia mięśniowe czy stany zapalne? Jak go bezpiecznie wykorzystać i co mówią na ten temat badania? W tym wpisie oddzielamy fakty od mitów i zaglądamy do tradycyjnych receptur, które niejednego zaskoczą.
Amanita muscaria – jak go przygotowywano? Tradycyjne przepisy z czerwonego muchomora
Muchomor czerwony, mimo swojego demonicznego wizerunku w popkulturze i oznaczenia jako „trujący”, od wieków był obecny w ludowej medycynie wielu regionów świata. Jego stosowanie wymaga jednak świadomego podejścia i dużej ostrożności. Współczesne badania coraz lepiej rozumieją jego składniki aktywne, przede wszystkim muscymol i kwas ibotenowy oraz sposób ich przekształcania w mniej toksyczne formy.
Poniżej przedstawiamy kilka historycznych i sposobów przygotowania muchomora czerwonego do stosowania ZEWNĘTRZNEGO, wyłącznie informacyjnie, w celach edukacyjnych.
1. Maść z muchomora czerwonego
(Najpopularniejsza forma, przepis podaliśmy wcześniej)
Stosowana głównie na bóle stawów, rwa kulszowa, bóle kręgosłupa, reumatyzm, migreny.
Sporządzana ze świeżych kapeluszy i tłuszczu (np. smalcu, lanoliny lub masła shea).
Działa przeciwbólowo, lekko znieczulająco.
2. Nalewka z muchomora (do okładów)
Przepis tradycyjny – wyłącznie do użytku ZEWNĘTRZNEGO.
Składniki:
- ok. 200 g świeżych kapeluszy muchomora czerwonego,
- 500 ml mocnego spirytusu (min. 70%).
Wykonanie:
- Pokrojone kapelusze umieść w szklanym słoju.
- Zalej spirytusem tak, by całkowicie przykryć grzyby.
- Odstaw na 2–3 tygodnie w ciemne miejsce, codziennie wstrząsając.
- Przecedź, przelej do ciemnej butelki. Przechowuj w chłodzie.
Zastosowanie:
- okłady na bolące miejsca, stłuczenia, stawy, kręgosłup, mięśnie.
- ma działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne.
Uwaga: nie stosować na otwarte rany, błony śluzowe ani doustnie!
3. Susz z muchomora czerwonego
Suszenie muchomora zmienia profil jego działania: kwas ibotenowy przechodzi w mniej toksyczny muscymol, który działa głównie uspokajająco i przeciwbólowo.
Wykorzystanie:
- dawniej używano sproszkowanego suszu w maściach, okładach, lub do kadzideł rytualnych.
- obecnie czasem stosowany jako dodatek do maści lub nalewki.
Suszenie:
Pokrój kapelusze i susz w 50–60°C przez kilka godzin (w piekarniku z termoobiegiem lub suszarce).
4. Plasterki do zamrażania
Czasem stosowany sposób przechowywania muchomora na potrzeby przyszłego wykorzystania.
- Pokrój świeże kapelusze w cienkie plasterki.
- Ułóż na papierze do pieczenia i zamroź.
- Po zamrożeniu przenieś do szczelnych pojemników.
Używane do produkcji maści lub nalewek, nie do jedzenia.
5. Kąpiele muchomorowe
Tradycyjne ludowe zastosowanie (głównie Syberia, Kaukaz):
- Do kąpieli dodawano wywar ze świeżych lub suszonych grzybów – działanie rozgrzewające i relaksujące.
- Czasem stosowane przy chorobach reumatycznych i nerwobólach.
Współcześnie raczej niezalecane ze względu na możliwość wchłaniania substancji aktywnych przez skórę na dużej powierzchni ciała.
⚠️ Ostrzeżenie
Powyższe informacje mają charakter edukacyjny i historyczny. Nie zachęcamy do samodzielnego stosowania muchomora czerwonego bez odpowiedniego przygotowania, doświadczenia i konsultacji ze specjalistą. Grzyb ten, choć zawiera związki o działaniu terapeutycznym, pozostaje potencjalnie toksyczny i silnie psychoaktywny. Nieumiejętne obchodzenie się z nim może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Literatura i źródła:
- Senderski M.G., Rośliny lecznicze i trujące w tradycji i kulturze, 2022
- Przybył Z., Lecznicze właściwości grzybów, 2019
- Erowid V., Earth E., Amanita muscaria: Herb of Immortality, 2015
- Wasson G., Soma: Divine Mushroom of Immortality, 1968
- Letcher A., Shroom: A Cultural History of the Magic Mushroom, 2007
- Publikacje etnobotaniczne z regionu Karpat, Syberii i Skandynawii (XIX–XX w.)